Trong lịch sử Trung Hoa, câu chuyện về Quỷ Cốc Tử cùng hai học trò nổi tiếng, Bàng Quyên và Tôn Tẫn, đã trở thành biểu tượng cho tài năng xuất chúng và sự thấu hiểu vận mệnh của bậc thầy phong thuỷ, binh pháp. Tương truyền, nhờ khả năng nhìn hoa đoán vận mệnh, Quỷ Cốc Tử không chỉ dạy họ binh pháp mà còn nhận ra kết cục đối lập trong số phận của hai người.

Quỷ Cốc Tử - Người thầy thông tuệ

kính đưa quý vị và các bạn Quỷ Cốc tử là một nhân vật lịch sử trong thời Xuân Thu Chiến Quốc của lịch sử Trung Quốc. Ông được xem là ông tổ của Tung Hoành Gia là bậc thầy binh pháp tinh thông học vấn trong thiên hạ. 

Ông cũng là người có tài nhìn người mà tiên tri vô cùng nhạy bén. Khi xưa ông sống tại một ngọn núi ở Dương Thành nơi đó được gọi là Quỷ Cốc vì rừng cây rậm rạp và vô cùng âm u. Người đời gọi ông là Quỷ Cốc tiên sinh. 

Đối với những người đến xin học Quỷ Cốc Tiên Sinh căn cứ theo tư chất của đệ tử xem họ có thích hợp với học vấn nào thì sẽ truyền dạy học vấn đó. Một là để thành tựu một số nhân tài phục vụ cho bảy nước hay là tìm kiếm tiên cốt muốn độ bài đệ tử thông minh cùng đạt đến cảnh giới tiên. 

Những người đến xin học nhiều vô số kể,  Quỷ Cốc tiên sinh không từ chối người đến cũng không đuổi theo người đi.

Bàng Quyên và Tôn Tẫn - Hai học trò xuất sắc của Quỷ Cốc Tử

Một trong các học trò xuất sắc nhất của ông đó là Bàng Quyên mà Tôn Tẫn. Bàng Quyên và Tôn Tẫn ngưỡng mộ danh tiếng của Quỷ Cốc tiên sinh nên đã xin đến học và kết thành huynh đệ bái Quỷ Cốc tiên sinh làm sư phụ cùng nghiên cứu chiến thuật Bình Pháp. 

Thấm thoát thời gian đã 3 năm trôi qua hai người họ đều đã có chút lĩnh ngộ và sở đắc về binh pháp và nghệ thuật chiến tranh. Vì vậy bằng Quyên không đủ kiên nhẫn nữa cảm thấy mình đã rất tài giỏi thế giới rộng lớn như vậy muốn đi ra ngoài khám phá .

Có một hôm Bàng Quyên đi xuống núi lấy nước tính cờ nghe được người đi đường nói rằng nước Ngụy treo thưởng để tuyển chọn hiền tài mong muốn tìm kiếm tướng tài.

Bàng Quyên vừa nghe đã động lòng nên muốn xuống núi để ứng tuyển nhưng lại lo là Quỷ Cốc tiên sinh không cho đi. Đang trong lúc do dự Quỷ Cốc tiên sinh nhìn thấy nét mặt của Bàng Quyên đã biết được tâm ý đó vì vậy mỉm cười nói với Bàng Quyên rằng: "Thời vận của con đã đến tại sao không xuống núi theo đuổi phú quý đi?" 

Bàng Quyên nghe xong thấy đúng với ý mình quỳ xuống nói rằng: "Đệ tử đang có ý này chỉ là không biết chuyến đi này có thuận lợi hay không?" 

Quỷ Cốc tiên sinh nói: "Con đi hái một cành hoa rừng ta sẽ bốc quẻ xem cho con."

Quỷ Cốc Tử nhìn hoa thấu vận mệnh Bàng Quyên và Tôn Tẫn

Nói rồi Bàng Quyên lên đi tìm hoa rừng bây giờ đang lúc tháng 6 âm lịch thời tiết nóng bức trăm hoa đều đã tàn hết rồi. Quay tới quay lùi tìm hết nửa ngày trời Bàng Quyên chỉ tìm được một cây thân thảo. Bàng Quyên nhổ luôn cả gốc lên. Đang định mang về cho sư phụ thì lại nghĩ rằng hoa này mềm yếu như vậy không phải hoa đẹp bằng quên liền ném xuống đất.

Đi thêm một vòng nữa nhưng kỳ lạ là không tìm thấy được bất cứ loài hoa nào khác nữa. Bàng Quyên quay lại nhặt bông hoa lúc nãy giấu vào trong tay áo. 

Bàng Quyên quay về nói với Quỷ Cốc Tiên Sinh: "Thưa sư phụ trên núi không có hoa". Quỷ Cốc Tiên Sinh nói: "Nếu nó không có vậy trong tay áo của con là thứ gì". 

Bàng Quyên thấy không thể che giấu được nữa nên phải lấy bông hoa ra. Hoa bị nhổ khỏi đất là bị phơi nắng trong thời gian quá lâu đã héo lý một nửa. 

Quỷ Cốc tiên sinh hỏi: "Con có biết tên của hoa này không. Đây gọi là Mộc Hương Nam khi nở sẽ là 12 đóa. Đây là số năm mà con gặp vận may. Hái ở trong Quỷ Cốc gặp nắng nên bị héo bên cạnh quỷ, ủy(委) ở đây là héo không còn tươi. Chữ ủy (委) bên cạnh chữ quỷ (鬼) bằng chữ Ngụy (魏). Tiên đoán thành công của con nhất định là ở nước Ngụy."

Ảnh minh họa: hoa Mộc Hương Nam

Bàng Quyên thầm nghĩ mọi chuyện thật kỳ diệu, xong tiên sinh lại nói: "Nhưng con không nên lừa dối người khác. Ngày sau nhất định sẽ vì lừa dối người khác mà bị người khác lừa dối lại không thể không bỏ mạng. Ta có 8 chữ này con nên ghi nhớ, gặp dê thì vinh gặp ngựa thì chết." 

Trước khi rời đi Bàng Quyên lễ bái sư phụ rồi nói lời dạy của sư phụ sao con dám không ghi nhớ trong lòng. 

Khi đi chính Tôn Tẫn đưa Bàng Quyên xuống núi. Bàng Quyên nói: "Ta và huynh có giao tình kết bái thì cùng nhau phú quý. Chuyến này nếu ta được đề bạt thăng chức nhất định sẽ tiến cử huynh ta cùng lập công danh sự nghiệp." 

Tôn Tẫn hỏi lại một câu câu: "Lời này của đệ có thật không?". Bàng Quyên đáp: nếu ta nói lời giả dối nhất định sẽ chết dưới hàng vạn mũi tên. 

Tôn Tẫn nói đa tạ tình nghĩa của đệ cần gì phải thề bồi nữa chứ. Hai người lau nước mắt từ biệt nhau. 

Sau khi dùng núi Bàng Quyên đến nhà của tướng quốc vương Tháp cùng bàn luận bình pháp. Vương Tháp thấy rất hứng thú nên đã tiến cử Bàng Quyên cho Ngụy Huệ Vương. 

Khi Bàng Quyên vào triều thì đúng lúc ngự chủ tức là đầu bếp nấu ăn cho vua cùng Ngụy Huệ Vương bưng thịt dê hấp đến trước mặt Ngụy Huệ vương. Trong lòng Bàng Quyên mừng tầm sư phụ ta nói rằng gặp dê thì vinh quả là không sai rồi. 

Ngụy Huệ Vương cầm đũa lên thì nhìn thấy Bàng Quyên có tướng mạo khôi ngô tuấn tú nên bỏ đũa xuống cho mời đến trước mặt. Từ đó Bàng Quyên thuận lợi thăng quan tiến chức nắm lấy minh quyền của cả nước Ngụy hướng dẫn quân chinh phạt các nước chư hầu.

Sau này Mặc Tưởng ngao du núi non tình cờ đi ngang qua Quỷ Cốc nên là đến thăm hỏi người bạn cũ là Quỷ Cốc tử. Anh nhìn thấy Tôn Tẫn Hai người nói chuyện rất vui vẻ Mặc Tử hỏi Tôn Tẫn đã hoàn tất việc học sao không ra ngoài để thành tựu công danh mà mai một trong núi sâu. 

Tôn Tẫn kể rằng mình có hẹn ước với bạn học là Bàng Quyên vẫn đang chờ Bàng Quyên tiến cử. Mặc Tử nghe xong liền từ biệt rồi đi đến nước Ngụy để ngóng thực hư về Bàng Quyên. 

Mặc Tử đến nước Ngụy nhìn thấy Bàng Quyên cậy mình có tải nó lời ngạo mạn mà không thấy hổ thẹn liền biết Bàng Quyên không có ý muốn tiến cử Tôn Tẫn. Mặc Tử liền trực tiếp sinh gặp ngụy Huệ Vương. 

Ngụy Huệ Vương từ lâu nghe đến danh tiếng của Mặc Tử liền đến mời vào triều để thỉnh giáo Binh Pháp. Mặc Tử chỉ nói tóm tắt đơn giản, Ngụy Huệ Vương nghe xong vô cùng thích thú và giữ Mặc Tử ở lại. 

Lúc này Mặc Tử tiến cử Tôn Tẫn, Huệ Vương hỏi: "Tôn Tẫn theo học Quỷ Cốc tiên sinh là bạn của Bàng Quyên. Ông thấy người nào giỏi hơn?" 

Mặc Tử đáp: "Tôn Tẫn và Bàng Quyên tuy là bạn học nhưng chỉ có mình Tôn Tẫn có được bí truyền của tổ tiên khắp thiên hạ không có đối thủ nói gì là Bàng Quyên chứ!". Nói xong liền từ biệt Ngụy Huệ vương. 

Ngụy Huệ vương cho Bàng Quyên đến hỏi chuyện nói rằng: "Tôn Tẫn có được bí truyền của Tuấn Vũ thiên hạ vô địch. Tại sao không triệu Tôn Tẫn đến giúp?". 

Bàng Quyên trả lời rất có căn cứ lý lẽ nói: "Vì nghĩ đến Tôn Tẫn là nước Tề nên không tiện". Huệ Vương nói: "Nam nhi chết vì người tri kỷ chẳng lẽ cứ phải người nước ta thì mới có thể dùng sao". 

Bàng Quyên thấy Huệ Vương đã quyết định như vậy đành phải nói là mình sẽ viết thư cho Tôn Tẫn nhưng trong lòng lại đang mưu tính. Binh quyền của nước Ngụy hiện nay đều nằm hết trong tay của mình, Tôn Tẫn đến đây chắc chắn sẽ đoạt mất sự sủng ái của mình nhưng Ngụy vương có lệnh không dám không nghe đợi khi hắn đến mới nghĩ cái khác không để hắn được trọng dụng. 

Thế là Bàng Quyên viết một lá thư lên cho Huệ Vượng, Ngụy Huệ Vương chuẩn bị một cỗ xe bốn ngựa kéo vàng rồng ngọc trắng phái người mang theo lá thư của Bàng Quyên đi đến Quỷ Cốc mời Tôn Tẫn xuống núi. 

Tôn Tẫn ở trong Quỷ Cốc từ lâu đã nghe nói sư đệ Bàng Quyên ở nước Ngụy rất được Ngụy vương xem trọng trong lòng cũng vô cùng ngưỡng mộ. đúng lúc nhận được thư của sư đệ Bàng Quyên mời mình đi cùng phò tá Ngụy Vương trong lòng ông vô cùng vui thích. 

Tôn Tẫn vội vàng mang thư cho Quỷ Cốc Tiên Sinh xem. Quý Cốc Tử biết được Bàng Quyên đã gặp thời vận rất được trọng dụng bây giờ viết thư đến chiêu mộ Tôn Tẫn nhưng trong thư ngay đến một câu hỏi thăm sư phụ cũng không có. Đây rõ ràng là một người lạnh lùng vô ơn không đáng để so đo. Quỷ Cốc Tiên Sinh biết Bàng Quyên bản tính kiêu ngạo hay đố kỵ nếu Tôn Tẫn đến đó chắc chắn sẽ không để yên. 

Quỷ Cốc Tử không muốn cho Tôn Tẫn đi nhưng lại thấy Ngụy Vương trịnh trọng phái sứ thần đến mà bản thân Tôn Tẫn cũng nóng lòng muốn đi do vậy ông không tiện ngăn cản. Vì thế, Quỷ Cốc tiên sinh đã kêu Tôn Tẫn tìm một cành hoa đến để bốc quẻ xem hung cát phúc họa ra sao.

Lúc đó đang ở tháng 9 âm lịch khắp nơi đều là không khí mùa thu trên mấy cái bàn của Quỷ Cốc tiên sinh có để một bình hoa trong bình đang cắm một cành hoa cúc. Tôn Tẫn thấy sư phụ kêu mình đi tìm một cành hoa nhìn thấy cành hoa cúc vàng này liền lấy hoa cúc mang đi cho Quỷ Cốc tiên sinh. Ông nghĩ rằng cứ dùng cảnh hoa này để bói quẻ trước bói xong sẽ cắm lại vào bình. 

Quỷ Cốc Tiên Sinh nói với Tôn Tẫn: "Cành hoa này đã bị bẻ gãy không còn hoàn hảo nữa những hoa cúc chịu được lạnh giá dầm sương không chết tuy bị tổn hại nhưng không phải là đại hung điều đáng mừng là nó được nuôi dưỡng trong bình được mọi người yêu thích xem trọng". 

Có ý nói rằng: "Trong tương lai khi Tôn Tẫn bị tổn hại sẽ được người khác xem trọng và nâng đỡ. Bình hoa được làm bằng kim loại là kim loại dùng làm chung và đỉnh dự báo rằng cuối cùng con sẽ thoát khỏi khó khăn danh tiếng vang dội nhưng hoa này để bạt thêm lần nữa sợ là nhất thời không thể được như ý nguyện. Con vẫn muốn đem nó cắm vào trong bình cho thấy rằng công danh của con cuối cùng vẫn thành tựu ở cố thổ tức là quê hương của Tôn Tẫn là nước Tề". 

Lúc đó Quỷ Cốc tiên sinh đã biết trước được tương lai Tôn Tẫn sẽ phải chịu tấn hình tức là hình phạt cắt xương bánh chè chỉ là thiên cơ không thể tiết lộ. Quả nhiên vận số của Tôn Tẫn đúng như những gì Quỷ Cốc Tử đã nói vô cùng chính xác 

Khi đi Quỷ Cốc tử lại đưa cho Tôn Tẫn một cái cẩm nang căn dặn là phải đến lúc khẩn cấp nhất mới có thể mở ra xem. Tôn Tẫn bái từ sư phụ rồi cùng sứ thần nước Ngụy đi xuống núi. 

Đến nước Ngụy, Tôn tẫn bị sư đẹ Bàng Quyên hãm hại bị cắt mất xương bánh chè, bị xăm chữ lên mặt nhưng Bàng Quyên vì muốn có được binh pháp Tôn Tử nên đã không giết chết Tôn Tẫn. 

Đến lúc này Tôn Tẫn không tin tất cả mọi chuyện đều là Bàng Quyên lừa dối mình con cảm tạ Bàng Quyên giúp mình không bị Ngụy Vương giết chết. Bản thân Tôn Tẫn trở thành một người tàn phế một ngày ba bữa đều phải nhờ Bàng Quyên lo vì vậy trong lòng cảm thấy rất áy náy .

Sau đó một nô bộc của Bàng Quyên chuyên phụ trách hầu hạ Tôn Tẫn nhìn thấy Tôn Tẫn vô tội bị vu oan cảm thấy ông thật tội nghiệp liền tiết lộ với ông rằng sau khi viết xong binh pháp thì Tôn Tẫn sẽ bị giết chết. 

Tôn Tẫn vô cùng kinh hoàng rồi suy nghĩ tìm kế thoát thân ông đột nhiên nhớ đến lời sư phụ Quỷ Cốc tiên sinh khi từ biệt nên mở cẩm nang ra xem thì ra là một tấm giấy xuyến vàng trên đó có viết ba chữ GIẢ KẺ ĐIÊN 

Tôn Tẫn phải giả điên giả ngốc đến mức ăn phân uống nước tiểu và nằm chuồng heo Bàng Quyên mới để cho Tôn Tẫn tự do đi ra ngoài chợ còn sai người báo cáo mỗi ngày Tôn Tẫn đã đi đâu. Trong lòng Bàng Quyên vẫn không thể yên tâm nhưng dù sao đi nữa mọi người đều biết rằng khách quý Tôn Tẫn của Bàng Quyên đã điên rồi. 

Trùng hợp vào lúc đó Mặc Tử du ngoạn đến nước Tề một đệ tử của ông là Cầm Họa vừa mới từ nó Ngụy trở về. Mặc Tử hỏi về tình hình của Tôn Tẫn mới biết sự tình, than rằng mình tiến cử Tôn Tẫn lại thành ra hại Tôn Tẫn. Vì vậy Mặc Tử đã đem chuyện của Tôn Tẫn và Bàng Quyên nói cho công tử Điền kỵ của nước Tề biết. Điền Kỵ lại nói cho Tề Uy Vương biết. Tề vương quyết định đón Tôn Tẫn về để trọng dụng. 

Tề Uy Vương sử dụng mưu kế của Điền Kỵ phái người đến nước Ngụy để tiến cống trà. Sách Cầm Hoạt giả làm tùy tùng theo hầu cuối cùng dưới sự giúp đỡ của đám người Cầm Hoạt, Tôn Tẫn đã trốn thoát thành công khỏi nước Ngụy. 

Tôn Tẫn về nước Tề cùng đàm luận binh pháp với Tề Uy Vương

Bàng Quyên và Tôn Tẫn huynh đệ tương tàn 

Tôn Tẫn và Bàng Quyên ở vào thế đối lập trong hoàn cảnh hai nước Tề - Ngụy xảy ra chiến tranh. Vì mối hận cá nhân đôi bên đã mở màn những cuộc quyết đấu sinh tử trong nhiều năm.

Tôn Tẫn và Điền Kỵ ở nước Tề lúc đầu rất được trọng dụng về sau lại bị một kẻ xấu tiểu nhân của nước Tề ganh ghét. Người này bị Bàng Quyên mua chuộc muốn làm hại Điền Kỵ và Tôn Tẫn. Cho đến khi Tề Uy Vương qua đời Tề Tuyên Vương lên ngôi mới triệu họ về trọng dụng lần nữa. 

Tại nước Tề, Tôn Tẫn có nhiều dịp được so tài với Bàng Quyên. Khi Bàng Quyên cầm đại quyền ở Ngụy vô cùng dương dương tự đắc, thường xuyên mang binh đi chinh phạt các nước chư hầu. 

Năm 353 TCN, Bàng Quyên thống lĩnh đại binh đánh nước Triệu, vua Triệu cho người đến cầu cứu nước Tề. Vua Tề đem binh đến giải vây cho nước Triệu được Tôn Tẫn dâng kế cứu Triệu. Theo đó Điền Kỵ mang đại quân tức tốc thẳng đến kinh đô đại lương của Ngụy dọa vây đánh.

Bàng Quyên nghe tin liền vội vã rút Binh Trở về cứu nhà ạ. Trên đường rút về Bàng Quyên bị Điền Kỵ đánh cho đại bại ở Quế Lăng thậm chí còn bị bắt sống giải về. Nể tình đồng môn, Tôn Tẫn tha cho Bàng Quyên về Ngụy. 

Năm 341 TCN, Bàng Quyên thống xuất đại binh sang đánh Hàn để lấy lại thanh danh sau thất bại ở trận Quế Lăng. Khi hai quân đối địch nhau Tôn Tẫn dùng kế rút bếp cho quân làm bếp ít đi một nửa sau mỗi ngày từ 10 vạn cái xuống còn 5 vạn rồi không đầy 3 vạn. 

Bàng Quyên cho người đến bếp quân Tề thấy bếp càng ngày càng ít đi cho rằng quân Tề vì khiếp sợ đã đào ngũ bỏ đi cả. Nhân đó Bàng Quyên bỏ trọng Binh ở lại chỉ mang khinh binh gấp rút suốt ngày đêm đuổi theo Tề. 

Tôn Tẫn đã tính trước đội quân của Bàng Quyên đến chiều tối sẽ đi qua Mã Lăng Đạo, ở giữa hai ngọn núi nên sẵn mai phục tại đó. 

Trên đường cây cối rậm rạp, Tôn Tẫn cho người chặt cây hết xuống để cản đường chỉ để lại một cái cây lớn nhất cạo sạch phân vỏ cây trên thân hướng mặt về phía lối đi thành màu trắng. Dùng than viết lên 6 chữ rất to "Bàng Quyên chết dưới cây này". Lại viết thêm bốn chữ "QUÂN SƯ TÔN THỊ". Tôn Tẫn căn dặn lính mai phục khi nhìn thấy lửa sáng lên dưới gốc cây thì tất cả nhất loạt bắn tên.

Khi Bàng Quyên đến Mã Lăng Đạo đúng lúc mặt trời xuống núi lại không có trăng tiền quân hồi báo nói rằng phía trước có cây đổ chặt được khó mà đi tiếp. Bàng Quyên cho rằng vì quân Tề sợ quân Ngụy đuổi theo nên mới dùng kế này 

Bàng Quyên đang định chỉ huy quân lính khiêng dọn cây để thông đường đột nhiên ngước đầu lên nhìn thấy phần thân cây bị bào trắng Hình như có dấu vết chữ nhưng ánh sáng mờ tối khó mà nhìn rõ. 

Vì vậy Bàng Quyên ra lệnh cho binh lính mang lửa đến soi các tướng cùng nhau đốt lên ánh lửa, Quyên đọc rõ mấy chữ kinh hãy nói: "Ta trúng kế của Tôn Tẫn rồi", vội vàng kêu quân lính rút lui. Bỗng hai bên tiếng reo hò nổi lên quân Tề nhất loạt bắn hàng vạn mũi tên như mưa xuống, quân Ngụy hoang mang dẫm đạp lên nhau tử thường vô số. 

Tôn Tẫn 'giảm bếp' dụ quân Ngụy, Bàng Quyên bại vong tại Mã Lăng

Bàng Quyên thế cùng lực kiệt không muốn thêm một lần nữa chịu nhục rơi vào tay Tôn Tẫn bèn rút gươm tự sát. Trước khi chết Bàng Quyên ngửa mặt lên than rằng thế là ta làm cái thằng ấy nổi danh. 

Sau này kế rút bếp và trận Mã Lăng mai phục Bàng Quyên của Tôn Tẫn đã đi vào kinh điển của binh gia như một ví dụ sinh động cho chiến thuật dùng lợi nhử địch. 

Kết cục của Bàng Quyên là chết tại Mã Lăng Đạo điều này đúng với câu gặp mã thì chết mà Quỷ Cốc tử căn dặn trước đó. Nó cũng linh nhiệm với lời thề của Bàng Quyên “Nếu ta nói lời giả dối nhất định sẽ chết dưới hàng vạn mũi tên”. 

Một điểm đáng lưu ý Bàng Quyên vì muốn Tôn Tẫn viết giúp bình pháp Tôn Tử mà không lập tức giết chết Tôn Tẫn. Hai người cùng nhau theo học Quỷ Cốc tử tại sao những điều được học lại không giống nhau? Là do sư phụ thiên vị dạy hai người không giống nhau sao? Chúng ta hãy cùng xem lại khi Bàng Quyên xuống núi là Tôn Tẫn đưa tiễn. Tôn Tẫn và sư đệ lau nước mắt Từ biệt nhau quay về trên mặt vẫn còn dính nước mắt. 

Quỷ Cốc Tiên Sinh nhìn thấy mới hỏi: "Con thương tiếc sự ra đi của Bàng Quyên sao?" 

Tôn Tẫn trả lời tình cảm bạn học sao có thể không thương tiếc. 

Tiên sinh hỏi: "Con thấy tài năng của bản quyền có thể làm đại tướng quân không?" 

Tôn Tẫn đáp: "Được sư phụ dạy bảo lâu như vậy rồi sao lại không thể." 

Tiên sinh nói: "Chưa hoàn toàn có thể! Chưa hoàn toàn có thể!" 

Tôn Tẫn kinh ngạc nên hỏi nguyên nhân nhưng Quỷ Cốc tiên sinh không trả lời. Ngày hôm sau Quỷ Cốc Tiên Sinh nói với các đệ tử: "Buổi đêm ta ghét nhất tiếng chuột kêu các con thay phiên nhau canh đêm đuổi chuột cho ta". 

Vào cái đêm đến lượt Tôn Tẫn canh đêm, Quỷ Cốc Tiên Sinh từ dưới gối lấy ra 13 chương binh pháp của Tuấn Vũ đã được Quỷ Cốc tử ghi chú thêm giảng dạy về lai lịch của nó. 

Ông nói thêm: "Toàn bộ bí mật dụng binh đều nằm ở trong này vẫn chưa dễ dàng truyền thụ cho bất cứ người nào. Tiên sinh nói bây giờ thấy con lòng dạ con nhân hậu cố tình lấy ra cho con". 

Tôn Tẫn kể rằng đã mất cha mẹ, quốc gia gặp biến cố gia tộc tiêu tán. Tuy biết rằng tổ tiên mình có sách này nhưng chưa từng được có ai truyền thụ, Tôn Tẫn hỏi nếu sư phụ đã có chú giải tại sao không cùng truyền cho Bàng Quyên lại chỉ truyền cho một mình con? 

Quỷ Cốc Tiên Sinh đáp: "Người có được sách này khéo dùng thì có lợi cho thiên hạ, không khéo dùng sẽ làm hại thiên hạ Bàng Quyên không phải người có đức sao có thể dễ dàng truyền thụ chứ?" 

Vậy là Tôn Tẫn mang sách về phòng ngủ nghiên cứu sách trong đêm. 3 ngày sau Quỷ Cốc tử lấy lại sách lật từng chương để hỏi, Tôn Tẫn đối đáp lưu loát không sót một chữ. Quỷ Cốc Tiên Sinh vui mừng nói: "Con chuyên tâm như vậy cũng giống như tổ tiên của con vẫn chưa chết vậy". 

Trong giới tu luyện có một câu nói gọi là sư phụ tìm đồ đệ chứ không phải để tử tìm sư phụ nghĩa là các bậc danh sư thường tìm kiếm đệ tử cho mình với những chuẩn mực rất cao nếu không đáp ứng đủ điều kiện là người tài đức thì sẽ không truyền chân cơ cho. 

Có rất nhiều tinh hoa thời cổ đại không được lưu truyền về sau có lẽ cũng là vì lý do này. Các bậc danh sư ấy không tìm được người đủ tài đức để kế thừa những tinh hoa trong môn phái của họ nên thà chết đi mang xuống mổ còn hơn truyền cho người không đủ phẩm cách vậy.